–
AALTEN – Voor het eerst in de twaalf jaren van zijn wethouderschap heeft Ted Kok verantwoordelijk voor Financiën, geld over in de begroting van de gemeente Aalten. En dit zal de komende vier jaar ook nog zo zijn. “Dit lijkt mooi, maar we weten allemaal dat het rare tijden zijn met veel onzekerheid.”
Over bezuinigingen wordt er in het Aaltense gemeentehuis voorlopig niet meer gesproken. Nadat in het algemeen gemeenten tot vóór corona een terugtredend beleid voerden met steeds minder overheidstaken en strikte structurele bezuinigingen, zijn overheden en overheidsgelden meer dan nodig om de energiecrisis, ongekend koopkrachtverlies, woningnood, corona en de asielcrisis door te komen.
Gemeente Aalten krijgt vanuit Den Haag een fors hogere algemene uitkering uit het gemeentefonds. Daarnaast zijn er steunpakketten -specifieke uitkeringen- om inwoners met lage inkomens tegemoet te komen de hoge energieprijzen te betalen. De energietoeslag voor de lage inkomens is daar een voorbeeld van. Wethouder Ted Kok: “Nooit verwacht en nooit voorzien. We hebben als gemeente natuurlijk ook te maken met prijsstijgingen, hogere voorschotten voor energie en hogere lonen voor onze mensen. En daarnaast zijn buffers nodig voor klimaat, de jeugdzorg en voor ruimtelijke ontwikkelingen.
Gering geld over
Vorig jaar moest er nog flink bezuinigd worden. Aalten kwam een miljoen euro tekort op een begroting van 60 miljoen euro. In mei van dit jaar was het vooruitzicht dat het tekort nog verder zou opgelopen naar enkele miljoenen: na de verkiezingen geen fijne start voor een nieuw college en gemeenteraad. Maar de circulaire van september bood soelaas met daarin het bericht dat gemeente Aalten veel meer geld vanuit het Rijk krijgt. “Dat we een sluitende begroting hebben, ook voor de jaren daarop, én zelfs kleine overschotten hebben, is voornamelijk te danken aan de hogere algemene uitkering van het Rijk.”
De begroting laat geringe overschotten zien nadat met de hogere rijksinkomsten budgetten voor onder meer woningbouw en jeugdzorg zijn verhoogd en buffers voor slechtere tijden zijn doorberekend. De totale begroting van de gemeente Aalten behelst in 2023, 73,5 miljoen. Maar liefst 62 procent van het gemeentebudget komt van het Rijk. Het cijfer geeft aan hoe afhankelijk gemeenten zijn van het Rijk. De gemeentelijke belastingen leveren plusminus tien procent op. En aan die belastingen wil gemeente Aalten in deze tijd van crisis op crisis niet tornen.
Gemiddeld 2,40 euro meer belasting betalen
Wethouder Kok kondigt dan ook geen verhoging van de OZB-belasting en de afvalstoffenheffing aan. Wel is er sprake van een zeer geringe verhoging van de rioollasten. Dat betekent dat aankomend jaar huishoudens gemiddeld 2,40 euro meer gaan betalen.
De gemeente houdt rekening met een toeloop bij de schuldhulpverlening. “Mensen komen er niet meer uit, betalen daardoor hun rekeningen niet meer en komen in de problemen. De kosten voor jeugdhulp zijn nog altijd hoog. “Het sociaal domein baart ons nog steeds zorgen”, zegt wethouder Joop Wikkerink. “We weten nog niet welke kant het opgaat in deze onzekere tijden. Daarom is het goed dit zelf op te op te pakken.”
“We gaan nu geld reserveren. Vier ton aan euro’s voegt Aalten hiervoor toe aan het sociaal domein. Bovendien willen we geld inzetten om energiearmoede tegen te gaan en met de ‘gelijke kansen alliantie’ investeren in het onderwijs”, laat wethouder Joop Wikkerink weten. Ted Kok: “Dit gaat niet alleen over scholen, maar gaat over preventief investeren voor sport, bewegen, gezondheid én om jeugd uit de jeugdzorg te houden. We willen op een brede manier meer kunnen doen.”
‘Het Ravijn’
Alles is gericht op continuïteit in de financiën en beheer. Binnen gemeenteland wordt gesproken over ‘het ravijn’ in 2026. Vanaf dat moment krijgen de gemeenten ineens veel minder geld van het Rijk uit het gemeentefonds. Dat fonds groeit elk jaar met eenzelfde percentage als de rijksuitgave. Momenteel geeft Den Haag veel geld uit en krijgen gemeenten naar rato ook meer. De koppeling is voor het kabinet een blok aan het been omdat ze miljarden wil uitgeven aan klimaat-, stikstof en groeifondsen. Daarom wordt die koppeling in 2026 losgelaten en zal de algemene uitkering aan gemeenten enkel nog gekoppeld zijn aan de prijs- en loonstijgingen. Dit heeft een zeer nadelige gevolgen voor gemeenten. Voor Aalten komt dat neer op een tekort van 2, 6 miljoen euro. “Dit is een gegeven; niemand weet wat er over vier jaar precies speelt. Daarom steken we daar nog geen energie in. Zeker is dat het anders is”, zegt wethouder Ted Kok.
Vlot trekken plannen
Na jaren is de gemeente Aalten eindelijk in het voordeel wat betreft de herverdeling van de algemene uitkering van het Rijk. “Nu kunnen we gaan nadenken welke wijk we van het gas gaan afhalen, voor duurzaamheid meer activiteiten organiseren en we willen 250.000 euro uittrekken om ruimtelijke ontwikkelingen vlot te trekken, zoals het centrumplan Dinxperlo en kunnen we wat doen aan de hoge urgentie voor uitbreiding van bedrijventerreinen. Tien hectare hebben we nodig. We kunnen voor dat bedrag extra mensen inhuren. Doordat ‘ravijn’ is het lastig met de structurele lasten om te gaan”, legt Ted Kok uit. Vaste krachten in het gemeentehuis aannemen zit er voorlopig niet in. Burgemeester Stapelkamp ziet dat als een tegenvaller als hij de werkdruk benoemt. “We hebben hele goede medewerkers, waar we trots op zijn. Soms denk ik: krijgen ze niet teveel op hun bordje?”
Geschreven door Eveline Zuurbier op 2022-09-28 21:14:35
Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redactie: redactie@1achterhoek.nl.