AALTEN – Het wordt gewoon verwacht van vluchtelingen die hier een huis krijgen toegewezen: ze moeten Nederlands leren én aan het werk. En wel tegelijkertijd. En dat is moeilijk als zoveel onbekend is en heel veel zelf moeten regelen om bijvoorbeeld in hun huis te wonen. Er bestaan tal van zaken of kosten die ze voorheen niet kenden. Met behulp van een cultuurjobcoach van Laborijn lukt dat nu wel. Het project dat gemeente Aalten met deze coach heeft uitgerold, levert in de praktijk al mooie resultaten op. 58 zogenoemde ‘oudkomers’ met een verblijfsvergunning doen hieraan mee.
Naturalkisatiedag in gemeente Aalten. – Foto: Omroep Gelderland
De meeste vluchtelingen willen graag meedoen of kostwinner zijn, maar lopen tegen tal van belemmeringen aan. Praktisch is dat banen en de taallessen overdag zijn. Of het tegenovergestelde: de statushouder wil graag werken om de taal beter te leren kennen, terwijl de werkgever zegt dat de taal eerst beter moet zijn om hier te kunnen werken. In heel veel gevallen speelt de persoonlijke situatie van vluchtelingen mee. Ze hebben zoveel meegemaakt dat ze eerst hulp nodig hebben voordat ze kunnen beginnen met werken of inburgeren. “De problematiek van niet kunnen integreren speelt niet alleen in Aalten, maar is echt overal aanwezig”, legt Casper Kaspar van Laborijn uit. Hij is Syriër en is al wat langer in Nederland en helpt vluchtelingen met een verblijfsvergunning uit de uitkeringssituatie, waarbij geldzorgen, gezondheidsproblemen en eenzaamheid belemmerend werken bij deelname aan de maatschappij. “Ze zijn er niet mee verder gekomen.”
Meer aan hun lot overgelaten bij oude inburgeringswet
Wat in ieder geval niet hielp, was de oude inburgeringswet. Wie tussen 2013 en 2021 in Nederland kwam, kreegvan de gemeente alleen begeleiding voor het vinden van werk. De rest, zoals taallessen en erachter komen hoe alles in Nederland geregeld wordt, moesten ze zelf regelen, slechts geholpen met lening. Nu is dat anders. Gemeenten zijn ook verantwoordelijk geworden voor de inburgeringslessen en de begeleiding naar werk. “We hebben 58 ‘oudkomers’, vluchtelingen die onder de oude inburgeringwet vallen ontmoet, met ze gesproken en gevraagd welke doelen zij voor ogen hebben voor werk en leven. De potentie in mensen is aanwezig en deze mensen hebben net iets aandacht en begeleiding nodig om de belemmering weg te nemen.” Dat kan volgens Kaspar al in iets kleins zitten. Bijvoorbeeld iemand vooruithelpen, die in zijn land van herkomst al jaren chauffeur was, helpen aan een geldend chauffeursdiploma van hier.
Aandacht en de juiste begeleiding
Kaspar noemt nog een aantal successen van de genoemde ‘ontmoetingen’, zoals hij de begeleiding met persoonlijke aandacht benoemt. Een arts in opleiding die te maken had met teleurstellingen en somberheid en geen contact meer wilde met de buitenwereld, heeft een werkervaringsplek bij Arriva gekregen. Dat heeft hem nieuw perspectief gegeven. Of jongeman die apothekersassistent was, “en die het niet voor elkaar kreeg en dacht dat het voor hem over en uit was. Eenmaal met hem gesproken, blijkt hij heel erg technisch te zijn. Hij gaat nu verder in de techniek en heeft werk en volgt daarvoor een opleiding.” En ander voorbeeld is een jonge vrouw die verpleegster was in Syrië en hier door het ingewikkelder systeem niet verder kon. Die doet nu mee aan het leer-werkproject ‘kleurrijke zorg’ van onder meer de zorginstellingen Marga Klompé en Careaz. Het is een Achterhoeks project dat is opgezet om de vacatures in de zorg voor ouderen te kunnen opvullen.
Hybride samenwerking tussen gemeente en de bedrijven
De nieuwe aanpak gebeurt in opdracht van de gemeente Aalten. In de nieuwe inburgeringswet zag de gemeente met instantie Laborijn nieuwe kansen. “De ‘oudkomers’ moesten zelf beslissen hoe ze wilden inburgeren en welke cursussen ze ervoor wilden volgen. Een groot deel van deze mensen waren achtergebleven in de integratie. Niet door eigen schuld, maar omdat ze niet beter wisten en geen begeleiding kregen”, kijkt wethouder Joop Wikkerink terug.
Die begeleiding is er dus nu wel en de successen zijn mede afhankelijk van de bedrijven in de omgeving. doet in zijn verhaal een oproep aan bedrijven om deze mensen een kans te geven om met behulp van werk meer van de taal en cultuur willen leren. En zodat deze mensen verder kunnen komen in de maatschappij. Casper Kaspar: “En bedrijven die zich aanbieden, kunnen we ook tegemoet komen. We kunnen op de werkvloer aanwezig zijn om bepaalde belemmeringen weg te nemen, want ik spreek de taal, en kan verklaren waarom mensen zich zo gedragen om cultuurverschillen te overbruggen. Dit is een handreiking die we kunnen aanbieden.”
Voor heel Nederland geschikt
Kaspar is blij met de hybride samenwerking tussen de gemeente Aalten en de bedrijven die er al zijn. “En ik geloof echt dat dit een dusdanig mooi project is, dat deze over heel Nederland kan worden uitgerold.” Het geeft gehoor aan iedereen, aldus de enthousiaste cultuurjobcoach.
Geschreven door Eveline Zuurbier
Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redactie: redactie@1achterhoek.nl.