APELDOORN – Lange periodes van droogte, oprukkende bomenziektes, toenemende uitstoot van stikstof en een wirwar van allerlei kabels onder de grond. Bomen in Gelderland hebben het zwaar en vallen steeds vaker om. Als we onze karakteristieke beukenlanen willen behouden, is er werk aan de winkel, zeggen bomenexperts.
Een stervende beuk – Foto: Omroep Gelderland
“Veel beuken die nu vervroegd uitvallen, zijn eind negentiende begin twintigste eeuw geplant”, zegt bomenexpert Anton Dekker. Een beukenboom kan zo’n 300 jaar oud worden, maar dat halen ze vaak niet. “Op de Veluwe, in de Achterhoek, overal signaleren ze massale beukensterfte. Dat komt vooral doordat ze in een onnatuurlijke omgeving staan; langs wegen en in parken.”
“We vinden die beukenlanen prachtig, maar eigenlijk krijgen ze daar te weinig ruimte”, meent Dekker. “En we willen dat het er ‘netjes’ uitziet en dus wordt er geharkt en gemaaid. Maar daardoor is er minder biodiversiteit en zijn er minder voedingsstoffen in de bodem. Dat kun je oplossen door de geharkte bladeren af te voeren, te composteren en dat weer in de bodem terug te brengen. Maar dat is arbeidsintensief en dus kostbaar.”
Verschillende plagen
Bomen hebben ook te lijden onder verschillende plagen: de kastanjebloedingsziekte, essentaksterfte door een schimmel, de processierups. “Doordat we te veel dezelfde bomen hebben, wordt meteen alles ziek. Er wordt door beheerders wel meer rekening mee gehouden door meer gemengde bossen te planten, maar bij lanen vinden we dat toch moeilijk.”
En dan is er nog de klimaatverandering. De tendens is steeds drogere en hetere zomers. En daar kunnen veel van onze bomen niet goed tegen. Tegelijkertijd hebben we juist in de steden de bomen keihard nodig voor verkoeling. Dekker bedacht de bomenbunker: een soort plantenbak van 30 vierkante meter ondergronds waarin de boom alle ruimte krijgt om te wortelen.
'Bomen geven ons zoveel'
“Dat kost veel geld”, geeft Dekker toe. “Zo’n 15.000 euro per bak, afhankelijk van hoe groot het project is. Maar je verdriedubbelt de leeftijd die een boom kan halen en je hebt minder onderhoud. Want de wortels verdrukken niet het asfalt of allerlei kabels en leidingen die onder de grond liggen.”
Bomen hebben het moeilijk, maar Dekker denkt in oplossingen. “Bomen geven ons zoveel: ze vangen stikstof, bieden verkoeling, bufferen water. Hoe meer bomen, hoe beter het is voor het klimaat. Dus misschien moeten we andere keuzes maken in de boomsoort die we in onze lanen planten. Of de groeiomstandigheden voor de bomen verbeteren. Dat kan door het terugbrengen van de gecomposteerde bladeren óf de bladeren laten liggen en accepteren dat het er wat minder aangeharkt uitziet. We moeten onze bomen koesteren.”
Bomen stikken door vele regen en dreigen om te vallen
Droogte én stikstof dodelijk voor Gelderse bomen
Geschreven door Saskia van Heijster
Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redactie: redactie@1achterhoek.nl.