Verlenen straks alleen nog robots zorg aan opa en oma?

– Ouderen worden steeds ouder maar er is steeds minder zorgpersoneel om die ouderen te verzorgen. Je kunt op je klompen aanvoelen dat dat gaat knellen. Om de zorg toch te kunnen blijven leveren, wordt er steeds meer ingezet op technologische snufjes. Die zouden het leven van ouderen, maar ook van zorgpersoneel, net een beetje makkelijker moeten maken. Maar is dat wel zo?

Willy Hartelman–Lindenschot is 92 jaar en woont nog steeds zelfstandig in een appartement in hartje Borculo. Ze is al ruim tien jaar suikerpatiënt. Eerst kon ze het af met pillen, maar sinds een paar jaar helpen die niet meer en moet mevrouw Hartelman insuline spuiten. Dat doet ze zelf.

Tot voor kort kwam de wijkverpleegkundige langs om te kijken of ze dat goed doet, maar sinds ze thuis de Compaan heeft – een versimpelde versie van een elektronische tablet – hoeft de wijkverpleegkundige niet meer langs te komen.

Pratende bloempotten

Zorgverlener Fabienne: “Een ander voorbeeld van een apparaat dat heel goed werkt, is de ‘Medido’. Dat is een medicijnautomaat die medicijnen automatisch aanbiedt. Zo neemt de patiënt op de juiste momenten de juiste medicatie. Op die manier hoeven wij niet meer bij de patiënt langs om de medicatie aan te bieden.”

Daarnaast wordt ook de ‘Tessa’ inmiddels regelmatig ingezet. Dat is een pratende bloempot. “Dat klinkt heel grappig maar het is vooral heel erg nuttig. De familie van de patiënt kan daarin een agenda zetten, zodat ze geen afspraken meer vergeten. Voordat de afspraak begint, vertelt Tessa het aan de gebruiker”, aldus Fabienne.

En vallen deze technologische snufjes in goede aarde bij de senioren? “De ene keer wel, de andere keer niet. In het begin is er vaak wat meer weerstand, vooral bij de kinderen. Maar als de mensen het eenmaal gebruiken, dan zien ze de voordelen.”

Deze pratende bloempot houdt je agenda bij en vertelt je wanneer er een gebeurtenis op de planning staat. – Foto: Omroep Gelderland

Menselijk contact niet verliezen

Het is allemaal mooi en aardig, maar het ouderen zitten vaak alleen en vinden juist die momenten dat er zorgpersoneel over de vloer komt heel erg fijn. Door technologische hoogstandjes komen ze veel minder langs. Voor zowel zorgpersoneel, zorgbehoevenden als familieleden zit daar een knelpunt.

“We moeten ervoor waken dat we dat niet uit het oog verliezen”, zegt Kampshoff. “Als de technologie het zorgpersoneel kan ondersteunen, dan blijft er meer tijd over voor het echte gesprek. Op die manier kunnen we denk ik een hele grote stap maken.”

‘Geen ontkomen aan’

Volgens de directeur van Technologie & Zorg Academie Achterhoek (TZA), Ruud Kampshoff, is er geen ontkomen meer aan. “We moeten! We gaan de komende jaren zien dat ook zorg via beeld veel meer op gaat komen.” Volgens Kampshoff is het gebruik van technologie niet dé oplossing, maar het kan wel een deel van de oplossing zijn.

Toch gaat voorlopig alles nog niet zo snel. Dat ligt grotendeels aan de kosten: “Dit kost natuurlijk allemaal heel erg veel. Daarnaast moet het zorgpersoneel dit ook adopteren en daarnaast duurt wennen ook altijd lang.

Wel komen er steeds meer slimme oplossingen bij. Op de innovatiebeurs in Ulft laten tal van partijen aan zorgverleners zien wat de mogelijkheden zijn. Zo is er onder andere het prototype te zien van een pop die allerlei sensoren in zich verstopt heeft.

Benieuwd hoe dat eruitziet? Kijk dan naar onderstaande video:

‘Ik ben de robot’

Fabienne zit ook in een team gespecialiseerd in zorgtechnologie. Ze gelooft heilig in innovaties in de zorg. Toch maken haar oudere collega’s zich af en toe echt zorgen over de toekomst: “Je hoort vaker dat mijn collega’s zich afvragen of ze op termijn worden vervangen door robots?”

“Wij proberen deze collega’s dan ook echt mee te nemen in het verhaal en ze te vertellen dat we zorg nu – en in de toekomst – moeten aanbieden op een andere manier. Daardoor hebben de zorgmedewerkers juist meer tijd over voor andere cliënten die echt fysieke zorg nodig hebben.”

Staan de robots straks echt aan de deur?

“Dat betwijfel ik zegt Fabienne. Robots aan de deur, dat is denk ik verre toekomstmuziek. Maar we gaan wel steeds meer technologie en innovatie zien in de zorg.” Kampshoff is heel duidelijk: “Wij zijn er weliswaar nog niet klaar voor, maar de robots staan straks echt aan de deur!”

Zorgverzekeraar Menzis maakt zich zorgen

Tijdens de innovatiebeurs laat Ernst de Klerk van zorgverzekeraar Menzis zijn zorgen horen. “We staan voor flinke uitdagingen. Kijk alleen al naar de wachtkamers bij de dokter: die zitten vol. Er staan nu bijna 3400 mensen op de wachtlijst voor een huisarts.”

Tijdens de beurs brengt Menzis de verandering van onze bevolking in beeld:

Aantal 65 + t.o.v. 20-64-jarigen:
2022: 34,1 % van de bevolking is 65+
2040: 46,3 % van de bevolking is 65 +

Aantal 70+ :
2022: 2.520.897 inwoners
2040L 3730.355 inwoners

Dat betekent dat er over krap 20 jaar ruim een miljoen meer mensen zijn die dan nu die de leeftijd van 70 jaar of ouder halen.

“Hier tegenover staat een daling van het aantal mensen dat in de zorg werkt. In 2020 werkte nog 1 op de 7 mensen in de zorg. In 2040 zal dit nog maar 1 op de 4 zijn”, zegt De Klerk. “Uiteindelijk worden zorgkosten veel hoger en ik denk dat zorgtechnologie één van de knoppen is waar je aan kunt draaien.”

Geschreven door Melanie Lokate, Omroep Gelderland op 2023-11-09 20:45:16


Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redactie: redactie@1achterhoek.nl.