Omstreden onkruidmiddel mag nog tien jaar gebruikt worden

– Het omstreden bestrijdingsmiddel glyfosaat mag ook de komende tien jaar nog gebruikt worden in de Europese Unie. De Europese Commissie hakte de knoop door, omdat het de EU-lidstaten vandaag opnieuw niet was gelukt om een besluit te nemen. “Het is geen verrassing”, vindt Bas Bloem, hoogleraar neurologie aan het Nijmeegse Radboudumc.

Wel schrijft de commissie een aantal “nieuwe voorwaarden en beperkingen” voor, laat zij weten. Onder meer om de natuur beter te beschermen. Glyfosaat is een van de meest gebruikte bestrijdingsmiddelen in de landbouw. Het is onder meer omstreden omdat het in wetenschappelijke onderzoeken in verband wordt gebracht met de ziekte van Parkinson. Ook zijn er zorgen over de gevolgen van het middel voor natuur en milieu.

Nederland stemt niet

Minister Adema heeft zich onthouden van stemming in de Europese Unie, net als de vorige keer. “Volgens het kabinet doet dit recht aan het ingewikkelde en complexe schema”, laat de minister van Landbouw, Cultuur en Voedselkwaliteit weten. Zijn ministerie laat daarnaast weten dat het voorstel ten opzichte van 13 oktober niet is veranderd: “Anders stemmen is dan ook niet logisch.”

Geen verrassing

Bas Bloem, hoogleraar neurologie aan het Nijmeegse Radboudumc geeft aan dat er steeds meer bewijs is dat glyfosaat leidt tot de ziekte van Parkinson. Daarom schreef hij dinsdag, samen met 158 andere Nederlandse academici, nog een brandbrief aan het kabinet om dit keer wel tegen te stemmen. Deze brief en de eerdere motie van de Tweede Kamer op tegen te stemmen, liet de minister naast zich liggen. “Het is geen verrassing”, zegt Bloem.

Maar toch is hij niet geheel ontevreden over de huidige stand van zaken. Want er is geen meerderheid tegen, maar ook geen meerderheid voor het besluit. “Het bewustzijn lijkt te groeien, maar het is ook frustrerend”, legt de neuroloog uit.

Onderzoek

Minister Adema ziet dit ook: “Wat het besluit ook wordt, de zorgen en vragen in de samenleving over glyfosaat zullen blijven.” Hij legt de brandbrief en de motie van de Tweede Kamer dan ook zeker niet zomaar naast zich neer. “Het toont aan hoe complex en gevoelig dit vraagstuk is en ik vind het daarom belangrijk om meer duidelijkheid krijgen over bepaalde gezondheidseffecten.

Een acute stop was mooi geweest

Om die duidelijkheid te krijgen heeft hij het RIVM gevraagd te onderzoeken wat het verband tussen glyfosaat en de ziekte van Parkinson zijn. Huidig onderzoek zou hier nog te onduidelijk over zijn. De verwachting is dat het onderzoek van het RIVM maximaal vijf jaar duurt.

De vraag is dan ook hoe erg het is dat de vergunning met tien jaar is verlengd. “Een acute stop was mooi geweest”, zegt neuroloog Bloem. “Maar die is er niet. En of je dan met vijf of honderd jaar verlengt, maakt misschien niet eens zoveel uit.” Want als uit het onderzoek blijkt dat er een direct verband is, kan er direct worden ingegrepen. “Desnoods door het gebruik van glyfosaat te stoppen”, zegt de minister. Daar is geen besluit van de Europese Unie voor nodig.

Glyfosaat werkt verbindend

De LTO (Land- en Tuinbouworganisatie) vindt het een terechte keuze dat de minister niet heeft gestemd. “Wanneer middelen naar de best available knowledge als veilig beoordeeld worden, moet het gebruikt kunnen worden”, laten de organisatie weten.

Maar ook zij maken zich zorgen over de signalen dat glyfosaat mogelijk het risico op neurologische aandoeningen als Parkinson kan vergroten. Net als Bloem roepen zij daarom ook op om zorgvuldig onderzoek uit te voeren. “Als daaruit blijkt dat het inderdaad dat risico vergroot, vinden ook wij dat het van de markt moet worden gehaald.”

We werken allemaal samen om een veilige omgeving voor iedereen te creëren

Al met al staan de neuzen dus dezelfde kant op. “Eigenlijk werkt het heel verbindend”, zegt Bloem. “We werken allemaal samen om een veilige omgeving voor iedereen te creëren, ook voor boeren zelf.” Bloem hoopt met Nederland dan ook een voorbeeld te kunnen zijn voor de rest van Europa: “We kunnen een gidsland zijn en voorop lopen op het gebied van bestrijdingsmiddelen. Dat moeten we samen doen.”

Geschreven door Esther Smolders, Omroep Gelderland op 2023-11-16 10:52:39


Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redactie: redactie@1achterhoek.nl.