ACHTERHOEK – De provincie Gelderland maakte woensdag, samen met TenneT en Liander, drie maatregelen bekend om het overvolle elektriciteitsnet te ontlasten. Zijn die zinvol? Ja en nee, zeggen experts op dit gebied.
Provincie neemt maatregelen tegen overvol stroomnet: dit zeggen de kenners – Foto: Omroep Gelderland
De eerste maatregel die de drie partijen aankondigden: hybride warmtepompen verkiezen boven elektrische warmtepompen als een warmte-installatie in een bestaande woning moet worden vervangen. ‘Netefficiënt installeren in bestaande bouw’, noemen de provincie, TenneT en Liander het in dure taal.
Zo’n switch is zinvol, zegt de provincie. Een elektrische warmtepomp werkt volledig op stroom en belast het elektriciteitsnet. Een hybride warmtepomp gebruikt niet puur en alleen stroom, maar ook gas. Dat scheelt in het energieverbruik, is de gedachte.
Geen zoden aan de dijk
Jan Geurts van Kessel schudt toch het hoofd. Hij is onderzoeker en docent elektrotechniek aan de Hogeschool Arnhem en Nijmegen en volgt de energietransitie al jaren aandachtig. De maatregel om warmtepompen in bestaande woningen te vervangen door een hybride warmtepomp ziet hij niet zitten. “Dat zet niet veel zoden aan de dijk, zeker niet waar het gaat over nieuwbouw. Nieuwbouwwoningen zijn zeer goed geïsoleerd, hebben weinig warmteverlies en hebben ook niet veel warmte nodig.”
“Het gebruik van warm water is een uitzondering, daar is meer stroom voor nodig. Maar in een gemiddelde nieuwbouwwoning wordt het warme water verspreid over de dag verbruikt en is er geen grote piek. Dan is er geen enkele belemmering om gewoon een warmtepomp in te zetten.”
Energiecoach Rob Groen uit Arnhem vindt de maatregel om voor hybride warmtepompen te kiezen in plaats van elektrische een logische. “In de winter verbruikt een elektrische warmtepomp veel stroom. Je zou eigenlijk landelijk willen zeggen: geef even geen subsidie meer voor een vol-elektrische warmtepomp en kies voor een hybride, totdat het elektriciteitsnet het weer aankan.”
Laadpalen bijsturen? Goed idee
Meer heil ziet Geurts van Kessel in maatregel twee die de provincie naar buiten bracht. Dat is het bijsturen van laadpalen voor elektrische auto’s. Als iedereen tegelijkertijd zijn elektrische wagen aan de laadpaal koppelt, veroorzaakt dat een piek in de stroomvraag. Gelderland is van plan om op zulke piekmomenten minder snel energie te leveren. Netbewust laden, noemt de provincie het.
“Als in een wijk alle elektrische auto’s tegelijk gaan laden, is er waanzinnig veel elektriciteit nodig”, beaamt Geurts van Kessel. “Dat kan het net nooit aan, dat klopt. Ik denk niet dat het zo’n gespreide laadtijd iets is waar we bang voor moeten zijn. Want er zijn maar weinig mensen die hun auto op zo’n piekmoment echt móeten opladen. Die op ieder denkbaar moment naar het ziekenhuis moeten kunnen en die auto dus nodig hebben.”
De HAN-docent vindt het een ‘volkomen logische benadering’ van de provincie om te schuiven met laadtijden. Dat denkt ook strategisch adviseur van de Energiebank regio Arnhem, Rob Groen. “Het gewone gedrag van eigenaren van elektrische auto’s is na thuiskomst de auto aan te sluiten op de laadpaal. De meeste mensen komen thuis tussen 17.00 en 18.30 uur. Maar dat laden kun je vaak uitstellen tot een later moment”, weet Groen.
Aansluiting op warmtenet
Maatregel drie van de provincie, TenneT en Liander is nieuwbouwwoningen zo vaak mogelijk aan te sluiten op een warmtenet. Dat is een ondergronds netwerk van warmwaterleidingen en wordt ook wel stadswarmte genoemd. Meerdere huizen of huizenblokken maken er samen gebruik van; soms doet zelfs een complete wijk dat.
Geurts van Kessel snapt de gedachte van de provincie bij die maatregel. “Bij een warmtenet heb je geen warmtepomp nodig en geen elektriciteit. Dat scheelt stroom”, beaamt hij. “Maar de warmte komt wel ergens vandaan, bijvoorbeeld van een bedrijf dat afval verbrandt. Dat creëert afhankelijkheid. Als er onvoldoende afval is om te verbranden, is er ook onvoldoende warmte voor het warmtenet. Met een warmtepomp heb je die afhankelijkheid niet.”
Rob Groen vindt die maatregel logisch, als hij kijkt naar de belasting van het stroomnet. “Maar dan moet het wel een sociaal warmtenet zijn”, waarschuwt hij. “Eén waarbij mensen invloed hebben op de prijs. Woon je zoals ik in Arnhem, dan ben je overgeleverd aan Vattenfall. Of, beter gezegd: de directie van Vattenfall in Stockholm, die veel winst wil maken. Kun je je woning aansluiten op een collectief warmtenet met meer dan één bron, dan wordt het anders.”
Geschreven door Erik van Dam / Eveline Zuurbier
Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redactie: redactie@1achterhoek.nl.