Met spoed sociale huurwoning nodig? Regels zijn overal anders

– Wie met spoed een huurwoning nodig heeft, kan daarvoor een urgentieverklaring aanvragen. Maar de regels wie urgent is en wie niet, verschillen per gemeente. Oneerlijk, vinden de Woonbond en de Kinderombudsman. “Waarom zou je in de ene gemeente wel in aanmerking kunnen komen en in de andere niet?”

Als de kinderen van Priscilla Stormbroek, van 14 en 16 jaar oud, blijven slapen, is het kiezen wie het bed krijgt. “Dan slaap ik met één van hen op de bank, de ander slaapt in mijn bed. We hebben wel een ouderschapsplan, en ik ben co-ouder, maar dat gaat nu niet, want ze kunnen hier niet terecht”, vertelt de 34-jarige Priscilla uit Tiel met een brok in haar keel.

Begin dit jaar klapte haar relatie na 17 jaar en daardoor woont ze weer bij haar ouders. “Ik hou me voor m’n kinderen heel groot, maar als ik ze weer naar mijn ex breng en ik naar huis rij, huil ik. Ik heb zo niet het idee dat ik een moeder ben.”

Voorrang in geval van nood

Mensen zoals Priscilla, die met spoed een woning nodig hebben en daarom een urgentieverklaring aanvragen, zijn er steeds meer, onderzocht Omroep Gelderland. Met zo’n verklaring kan je in een noodgeval snel aan een woning komen, zonder dat je daarvoor heel lang op een wachtlijst moet staan.

Maar Priscilla kreeg een afwijzing. De reden: relatiebreuk is volgens de lokale regels expliciet geen geldige reden om een urgentieverklaring te krijgen. Elders in Gelderland is dat wel zo, bijvoorbeeld in de regio Arnhem-Nijmegen. De overgrote meerderheid van de mensen die dáár een urgentieverklaring krijgt, krijgt die juist vanwege het beëindigen van een relatie. Priscilla: “Ik had gewoon het idee, dat ze alleen hebben gezien: relatiebreuk? Boem, afwijzen. En dat er verder nergens naar is gekeken.”

Landelijke regels voor wie met spoed een eigen dak boven zijn hoofd krijgt, zijn er niet. Gemeenten mogen zelf de voorrangsgroepen bepalen. Zo mag in Scherpenzeel de vrijwillige brandweer om voorrang vragen.

Of Priscilla in een andere regio écht meer kans maakt, is niet te zeggen zonder toetsing door de urgentiecommissie. Maar het gebeurt wel, weet woonconsulent Anja van Wezel van woningcorporatie De Kernen in de Bommelerwaard die mensen helpt bij hun aanvraag.

“Ik heb het een keer meegemaakt dat iemand bij ons een aanvraag had lopen, maar die werd afgewezen. Dat zijn dan de regels die de regio Bommelerwaard hanteert. Maar ze had hem ook in de regio Arnhem-Nijmegen aangevraagd en daar kreeg ze hem wel. Dat was toch wel gek.”

Ongelijk en oneerlijk

Oneerlijk, vindt de Woonbond zelfs. “Waarom zou je in de ene gemeente wel in aanmerking kunnen komen en in de andere niet? Het is zo heel moeilijk om van tevoren te weten of je wel of niet in aanmerking komt voor een urgentie”, reageert belangenbehartiger Frederique Westenberg.

Ook de Kinderombudsman is kritisch, omdat kinderen vaak, net als bij Priscilla, de dupe worden. “Kinderen hebben gelijke rechten. Het mag niet afhankelijk zijn van de ene of de andere gemeente of je wel of niet huisvesting krijgt als er sprake is van urgentie”, zegt Margrite Kalverboer.

Het kabinet werkt al wel aan een wet, waarin een paar groepen benoemd worden die overal urgentie moeten krijgen. “Het gaat om mantelzorgers en mantelzorgontvangers, ernstig chronisch zieken en ook om mensen die uitstromen uit instellingen, zoals beschermd wonen, opvang voor slachtoffers van huiselijk geweld of mensenhandel”, licht een woordvoerder van het ministerie van Wonen toe.

Gemeenten blijven echter de vrijheid houden om zelf groepen toe te voegen, zoals die leden van de vrijwillige brandweer of mensen die na een relatiebreuk in de problemen komen. De vraag is dus in hoeverre de huidige verschillen tussen regio’s echt verdwijnen.

Bekijk de uitlegvideo over dit onderwerp:

Nieuwe beslissing

Priscilla kan in ieder geval niet wachten op die nieuwe wet. Zij wacht op een nieuwe beslissing van de urgentiecommissie nadat ze bezwaar had aangetekend tegen haar afwijzing. “Ik wil gewoon mijn kinderen, zoals elke moeder de kinderen heeft. Daar heb ik die urgentieverklaring voor nodig. En anders? Geen idee.”

Ook als je eenmaal een urgentieverklaring hebt, verschilt het behoorlijk wat je ermee kan. Zo is het gebied waar je kan reageren op een woning, soms heel groot en soms heel klein. In de regio Arnhem-Nijmegen mag je in zeventien gemeenten – van Berg en Dal tot Rheden, van Montferland tot Wijchen – reageren op woningen. Het andere uiterste is de gemeente Barneveld, die z’n eigen urgentieregels heeft en waar een urgentieverklaring dus ook alleen in die gemeente geldig is. Ook verschilt het of je zelf op woningen mag reageren – en dus kan sturen op je woonwensen – of dat de corporatie een woning voor je uitkiest (die je soms wel en soms niet eenmalig mag weigeren).

Geschreven door Freke Remmers, Annemieke Schakelaar, Omroep Gelderland op 2023-10-29 06:54:15


Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redactie: redactie@1achterhoek.nl.