BORCULO – Alleen in Hattem hebben ze nog een week zomervakantie. De rest is weer aan het werk of terug naar school. Bedrijven nemen afscheid van jongeren die vakantiewerk hebben gedaan. En jongeren die dat werk doen of een bijbaan hebben bepalen steeds vaker zelf wanneer dat gebeurt.
Een medewerkster haalt orders op in de bedrijfshal. – Foto: Omroep Gelderland
Sander Kolkman is directeur van uitzendgroep Seesing Flex met zeven vestigingen in de Achterhoek. “Jongeren bepalen steeds meer wat ze zelf willen. Twintig uur werken per week vinden ze bijvoorbeeld lang genoeg. En je merkt dat veel jongeren latere diensten prefereren en niet voor dag en dauw willen opstaan”, zegt hij.
Kolkmans uitzendbureau wierf Noud voor een distributiebedrijf in Borculo. Noud is orderpicker bij Holland Pharma dat drogisterijen in het hele land bevoorraadt. “Ik vind de flexibiliteit prettig. Het is lekker om eigen tijd te hebben. Als ik alleen op maandagavond wil werken, dan is dat goed en dan vul ik dat in.”
Jongeren met vakantiewerk of een bijbaan zijn soms net zzp’ers
Directeur uitzendbureau
Jongeren met vakantiewerk of een bijbaan zijn soms net zzp’ers, zegt Kolkman. “De ene dag hier, de andere dag daar. En het is niet zo dat ze daarmee bedrijven onder druk zetten. We moeten de ogen niet sluiten voor de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt.”
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) meldde onlangs dat 77 procent van de jongeren tussen de 15 en 25 een bijbaan heeft. Dat is meer dan tien jaar geleden. Volgens het CBS is een bijbaan voor verreweg de meeste jongeren de norm geworden.
In Borculo loopt Noud, die in Zwolle een hbo-sportopleiding volgt, met een karretje en een order in de hand langs de stellingen. “Het is een kwestie van goed lezen. Alles dat op het blaadje staat pak ik uit de etalages. En aan het eind lever ik een krat in en maken anderen alles klaar voor verzending.”
Waarom Noud werkt in de zomer? “Het is sowieso geld verdienen. Het betaalt prima. Het is ook een makkelijk baantje. Als je de nummers in de stellingen een beetje kunt onthouden, dan is het heel simpel routes lopen. En de mensen zijn hier aardig.”
De vakantieperiode is voor bedrijven een uitdagende tijd, zegt Pedro Bomers van het bedrijf in Borculo. “De bezetting die je normaal gesproken hebt met je vaste krachten moet je in deze periode optimaal zien te krijgen. Dat betekent mensen werven die passen bij ons werk: ze moeten nauwkeurig en productief zijn en in staat om snel te werken.”
Lagere productiviteit in de zomer
Het bedrijf neemt het voor lief dat gedurende de zomer de productiviteit iets daalt. Bomers: “Je hebt met nieuwe mensen te maken. Bij het uitzendbureau leggen we heel duidelijk neer wat we nodig hebben en meestal krijgen we de juiste mensen. Er is altijd wel iets wat niet helemaal goed gaat, maar in de regel krijgen we op deze manier onze zomerplanning rond.”
Jonge arbeidskrachten zijn minder loyaal dan hun oudere vakgenoten, stelt Kolkman. Hij herinnert zich een voorval met enkele jongeren die bij een opdrachtgever op gesprek waren geweest. “Ze hadden met mensen kennisgemaakt, een rondleiding gehad. Maar na twee dagen gaven ze er de brui aan.”
Waarom zijn jongeren minder trouw? Gedragspsycholoog in Nijmegen Rona van der Dussen zegt: “Jongeren werken om te leven en niet om te werken. Ze willen een goede balans tussen werk en privé. In deze tijd gaat alles ‘on demand’. We kunnen flexibel sporten, we kijken tv wanneer we willen, studies zijn steeds meer online. Dat wordt ook van de samenleving gevraagd, hè. We moeten online zijn.”
We willen meer grip op onze vrije tijd, merkt ook Kolkman. “Vroeger werkte je gewoon maandag tot en met vrijdag. Tegenwoordig beschouwen we vier dagen als een fulltime werkweek.”
Werken in deeltijd
In 2021 werkte bijna de helft van de 9,3 miljoen mensen van 15 tot 75 jaar met betaald werk in deeltijd, zegt het Centraal Bureau voor de Statistiek. Van alle beroepen hebben kassamedewerkers, verzorgenden en apothekersassistenten het vaakst geen voltijdbaan. Van deeltijdwerk is sprake wanneer het maximaal 35 uur per week is.
Vrouwen werken vaker dan mannen in deeltijd. Jongeren, zeker als zij nog onderwijs volgen, en 65‑plussers werken vaker in deeltijd dan de andere leeftijdsgroepen.
Op deze kaart vind je per gemeente het percentage mensen die in 2022 in deeltijd werkten, maar meer uren zouden willen werken. Hen noemen we ‘onderbenutte deeltijdwerkers’, personen die in deeltijd werken, maar graag meer willen gaan werken en hiervoor op korte termijn beschikbaar zijn. Deeltijdwerkers zijn alle mensen in de leeftijd van 15- tot 75 jaar die in Nederland wonen en een betaalde baan hebben voor minder dan 35 uur per week. Het percentage is afgezet tegen de werkzame beroepsbevolking. Dat is iedereen met een betaalde baan in de leeftijd van 15- tot 75 jaar.
Bijbaantjes in 2023 volgens het CBS
In 2023 werkte bijna een derde van de 15- en 16-jarigen als vakkenvuller, aldus het Centraal Bureau voor de Statistiek. Ook werkten ze relatief vaak als keukenhulp, als medewerker bediening in de horeca, als verkoopmedewerker in de detailhandel of achter de kassa. Sinds 2021 zijn 15- en 16-jarigen vooral meer in de horeca gaan werken, zowel als keukenhulp als in de bediening. Het percentage dat werkte als vakkenvuller, verkoopmedewerker of kassabediende nam iets af.
Geschreven door Henri van Veen
Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redactie: redactie@1achterhoek.nl.