WINTERSWIJK / REKKEN – Het geplande windmolenproject van zeven megaturbines langs de Duits-Nederlandse grens bij Winterswijk veroorzaakt hevige weerstand aan beide zijden van de grens. Onlangs verwierp het provinciebestuur van Münster het negatieve advies van de gemeenteraad van Südlohn, waardoor de weg vrij is voor de bouw van windmolens tot 250 meter hoog. Naar verwachting zullen de vergunningen eind november worden afgegeven, maar de gemeente Winterswijk en omwonenden verzetten zich fel tegen de komst van deze reuzen op slechts 75 meter van de grens.
Ter Illustratie – Foto: Eveline Zuurbier
Winterswijk vreest de impact op beschermde natuurgebieden, zoals de natuurgebieden bij Ratum en ’t Woold. Het open, kleinschalige coulisselandschap, dat het Nationaal Landschap van de regio kenmerkt en economische waarde heeft, dreigt aangetast te worden. Hoewel gemeente Winterswijk heeft besloten om windmolens voor grootschalige energieopwekking uit te sluiten vanwege het waardevolle cultuurlandschap en daarvoor in de plaats te kiezen voor grote zonnevelden, liggen de beslissingen aan de Duitse zijde buiten hun invloedssfeer.
“De impact op ons landschap en het leefgebied van beschermde diersoorten, zoals de oehoe en patrijs, kan enorm zijn,” zegt een woordvoerder van de gemeente. Het blijft echter moeilijk om de bouwplannen juridisch aan te vechten, aangezien de regelgeving en de processen om plannen uit te voeren tussen Duitsland en Nederland verschillen.
Duitse versoepeling in regelgeving zet druk op grensregio’s
De druk vanuit Duitsland om de energiecapaciteit op te schroeven is groot, mede ingegeven door de energiecrisis in Europa die verergerd wordt door de oorlog in Oekraïne. Berlijn heeft tijdelijk de regelgeving voor windmolenprojecten versoepeld, een maatregel die geldt totdat de regionale plannen in april 2025 worden voltooid,; althans dit geldt voor het district ‘Bezirk ‘Münster. Dit maakt het voor investeerders in windturbines in Duitse gemeenten zoals Stadt Bocholt en Gemeinde Südlohn aantrekkelijk om snel te handelen, zelfs dicht bij de grens.
Voor Nederland betekent dit een verzwakking van de grensoverschrijdende natuurbescherming en staat de goede samenwerking met de Duitse buren en omgekeerd onder druk. Ricarda Kleffel, grensbewoonster en oprichtster van de Werkgroep Woold tegen de windmolens, benadrukt: “Het is twee voor twaalf. We kunnen niet wachten; de vergunningen worden over vijf weken afgegeven voor de windmolenprojecten in Südlohn. De ‘nein’ van de raad is in strijd met wat Berlijn en Düsseldorf in NRW de districten en gemeenten opglegd.” Kleffel roept op tot juridische stappen en hoopt de Duitse bouwplannen te kunnen vertragen tot de regelgeving in april weer strenger wordt als Münster met een nieuw Regional plan (in Nederland de RES) komt. In het Bezirk Düsseldorf is het nog onbekend wanneer zij het Regional plan gaan komen.
Steun van hoog niveau en protesten in de grensregio
De grensoverschrijdende kwestie kreeg recent aandacht op het hoogste niveau, toen burgemeester Joris Bengevoord tijdens een ontmoeting met koning Willem-Alexander en de Duitse Bondspresident Frank-Walter Steinmeier de zorgen van Winterswijk aankaartte. Als voorzitter van EUREGIO sprak Bengevoord over de druk die het grensgebied ervaart door Duitse windmolenprojecten dicht bij beschermde Nederlandse leefgebieden. Inwoners hebben geen inspraak -ze zijn geen Duits staatsburger- en zijn aangewezen op de gemeente die wel zienswijzen kunnen indienen. Hoewel het gesprek als productief werd bestempeld, ontbreekt vooralsnog concrete actie van Den Haag.
Ondertussen worden protestbijeenkomsten georganiseerd. Op 27 oktober was er een demonstratie in Bad Bentheim, en op 31 oktober vindt een protestactie plaats in Rekken, waar Tweede Kamerlid Henk Vermeer (BBB) met lokale bestuurders en bewoners spreekt. Kleffel benadrukt zo betoogt ze, dat de Nederlandse regering bij Duitsland moet aandringen om rekening te houden met de Nederlandse buren. Zij en de gemeentes langs de grens hebben via media en/of via een buurtfeest moeten horen van de windmolenplannen vlak aan de landsgrens. Ook Berkelland heeft zich aangesloten bij het verzet en vraagt aandacht voor de gevolgen van de megawindmolens op de woonomgeving in de grensstreek.
EU als mogelijke scheidsrechter
Eerder deze maand reisden vertegenwoordigers van grensgemeenten en belangenorganisaties naar Brussel om de zaak onder de aandacht te brengen. De RES-plannen voor de energietransitie vallen onder Europese wetgeving, en er wordt gehoopt dat de EU een rol kan spelen in het beschermen van grensoverschrijdende natuurgebieden.
“Onze regio’s worden geraakt door besluiten die elders genomen worden zonder voldoende inspraak van de grensgemeenschappen,” zegt Kleffel. Ze zoeken de steun van de Europese Unie en van Den Haag om op te komen voor de rechten.
Geschreven door Eveline Zuurbier
Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redactie: redactie@1achterhoek.nl.