AALTEN – De omvang van armoede is afgenomen, maar volgens een nieuwe rekenmethode van het Nibud is die in de afgelopen vijf jaar wel diepere armoede geworden. Zorgwekkend daarbij zijn de aanvullende cijfers waaruit blijkt dat ook het aantal werkenden dat in armoede leeft, is toegenomen. Ook gemeente Aalten merkt dit. Het gaat om 1.000 huishoudens met een inkomen tot 120 procent van het sociaal minimum, wat neerkomt op 8,5 procent van het totale aantal huishoudens in de gemeente.
Wethouder Joop Wikkerink van de gemeente Aalten – Foto: Gem. Aalten
Uitgaven als basis voor nieuwe cijfers en Aaltens beleid
De nieuwe cijfers zijn gebaseerd op de uitgaven in plaats van de inkomensgegevens. “Het is belangrijk om te benadrukken dat hierbij niet wordt gekeken naar vermogen, zoals het bezit van een woning,” zegt verantwoordelijk wethouder Joop Wikkerink.
Gezinnen die net boven het bestaansminimum leven of ZZP’ers met een laag tarief, kunnen de normale kosten nog wel betalen, maar belanden in armoede wanneer bijvoorbeeld de wasmachine kapot gaat of er een nieuwe laptop voor een kind op de middelbare school moet worden aangeschaft. Zij maken dan afwegingen als gezonder eten kopen of winterkleding aanschaffen. Een winter lang minder gezond eten, heeft gevolgen voor de gezondheid binnen het gezin. De bestaanszekerheid komt onder hoge druk te staan: een voorbeeld hoe je de armoede inglijdt. Door het armoedebeleid tegen het licht te houden, wil gemeente Aalten dit voorkomen.
In het nieuwe (be)rekenmodel gaat het dus niet meer alleen om of mensen genoeg inkomen hebben, maar ook om hoe hoog hun werkelijke kosten voor wonen en energie zijn. De extra energiesubsidie die gemeenten van het rijk kregen toen Rusland, Oekraïne binnenviel, houdt op te bestaan. Wie na de uitgaven aan deze vaste lasten te weinig geld overhoudt voor de overige noodzakelijke uitgaven, leeft in armoede.
Maar het nieuwe armoedecijfer is vooral lager doordat mensen die een laag inkomen, maar óók veel spaargeld hebben, niet langer meegeteld worden. Dat gaat bijvoorbeeld om eigenaren van een bedrijf die zichzelf weinig inkomen en winst uitkeren. Of bij stoppende boeren.
Feit blijft echter wel: zowel landelijk als in de Achterhoek en de gemeente Aalten hebben steeds meer mensen de Voedselbank nodig en kloppen zij aan bij kerken. “Cijfers geven slechts een benadering van de werkelijkheid,” aldus Wikkerink, die schetst hoe Aalten de armoede in de gemeente ziet en waarvoor nieuw beleid wordt ontwikkeld.
Armoede gaat verder dan alleen geld
“Armoede gaat niet alleen over geld, of over of we er samen uitkomen met een aanvulling op het inkomen; armoede tegengaan gaat er ook over dat mensen zich gezien voelen en kunnen deelnemen aan de maatschappij. Vanuit deze gedachte vonden we dat we ons armoedebeleid moesten herzien.” Veel heeft de wethouder te danken aan een klankbordgroep van mensen die door armoede zijn geraakt, armoede hebben ervaren of uit diepe armoede zijn gekomen. “Mensen die in armoede leven, zijn moeilijk te bereiken. Er heerst schaamte. Met hulp van vrijwilligers en hulpverleners van de Voedselbank en andere instanties die in contact staan met deze mensen, is het ons gelukt om met 16 mensen die armoede ervaren een groep te vormen die de gemeente aanbevelingen geeft. Hierdoor kunnen we niet alleen gerichter beleid maken en adequater handelen, maar ook zorgen dat de betrokken inwoners beter op de hoogte zijn van voorzieningen, zoals bijvoorbeeld een tegemoetkoming voor zwemles,” beschrijft Wikkerink deze nieuwe ontwikkeling.
Inbreng van ervaringsdeskundigen cruciaal
Bijeenkomsten van deze ervaringsdeskundigen, zoals Wikkerink de groep noemt, zijn door het college begeleid en anonimiteit is beloofd. “Een bijkomend effect is dat mensen tijdens deze ontmoetingen ook hun eigen verhalen met elkaar hebben gedeeld en elkaar wegwijs hebben gemaakt. Hieruit kwam de aanbeveling naar voren: ‘Maak helder waar mensen terecht kunnen om aanspraak te maken op steun’. Er is meer nodig dan alleen informatie op de website. We hebben als kleine gemeente gezien dat we te veel losse regelingen hebben. Voor de zichtbaarheid kunnen we deze beter combineren.” In het nieuwe beleid zet Wikkerink in op de doorontwikkeling van financiële bestaanszekerheid. “Er zijn om meerdere redenen toeslagen en regelingen die niet of nauwelijks benut worden, en daarom hebben wij gezegd: ‘als dat zo is, dan gaan we zorgen dat deze beter bereikbaar worden’. Dit vraagt ook om betere begeleiding. We hebben mensen daarvoor beschikbaar.”
Betere toegang tot regelingen en voorzieningen
Het terugdringen van het niet-gebruik van voorzieningen is het belangrijkste punt waarop de gemeente Aalten gaat inzetten. Andere voorstellen zijn: het kindpakket budgettair verhogen en het beschikbare geld voor deelname aan de maatschappij, zoals zwemlessen, vergroten, zodat meer mensen maatschappelijk kunnen meedoen.
Geschreven door Eveline Zuurbier
Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redactie: redactie@1achterhoek.nl.